Ảnh hưởng của Đông Tây tới ẩm thực Nhật Bản

Ẩm thực Nhật Bản có sự độc đáo ở chỗ đó là sự pha trộn tinh tế của một số nền văn hóa ẩm thực khác nhau. Ví dụ như Ramen là món ăn có nguồn gốc từ Trung Quốc, sau đó được người Nhật khéo léo sáng tạo và phát triển thành một kiểu ramen của riêng mình. Không chỉ với ramen, nhiều món ăn khác của Nhật Bản cũng chính là sự giao thoa độc đáo giữa 2 nền văn hóa Đông và Tây.

Cùng quay ngược lại thời gian để tìm hiểu nguồn góc của ẩm thực Nhật Bản và sự phát triển của nền ẩm thực Nhật hiện đại. Cùng khám phá vẻ đẹp của nền ẩm thực Nhật bản qua các món ăn.

Nguồn gốc ẩm thực Nhật Bản

Trong xã hội Nhật Bản từ thời xa xưa, một bữa ăn không chỉ là làm no bụng lúc đói hay nhu cầu ăn uống hằng ngày. Mà còn có chức năng xã hội quan trọng đối với người Nhật.

Bữa ăn có thể chứa đựng nhiều tính nhân văn, khẳng định bản sắc văn hóa, thúc đẩy sự gắn kết gia đình và cộng đồng. Nhờ tinh thần tôn trọng thực phẩm và mẹ thiên nhiên, các nguyên liệu dùng để nấu bữa ăn của Người Nhật được chọn từ nguyên liệu lành mạnh tốt cho sức khỏe.

Nhật Bản là một quốc đảo với nhiều đảo lớn nhỏ hợp thành. Trong quá khứ, đất nước Nhật bản do bị cô lập với thế giới bên ngoài khi xung quanh bị bao bọc bởi biển. Nền ẩm thực lấy bấy giờ  đơn sơ và sử dụng các nguyên liệu địa phương như rau củ, cá, hải sản là chính. Càng về sau, làn sóng di cư để tìm vùng đất mới của người Hàn Quốc, Trung Quốc đã mang đến nhiều thực phẩm mới, dụng cụ mới chưa từng có ở Nhật Bản. Từ từ bồi dưỡng cho nền ẩm thực Nhật bản trở nên phong phú như hiện nay.

Xét về vị trí  địa lý Nhật Bản rất gần với Hàn Quốc chỉ cách đó khoảng 100km. Chỉ cách đại lục Trung quốc hơn 150km. Trong lịch sử, người Hàn di cư sang Nhật Bản mang theo đồ dùng và thực phẩm từ lục địa Châu Á. Bát, đũa và rau củ muối cũng được du nhập từ Trung Quốc.

Ảnh hưởng từ ẩm thực Châu Á

Gạo thường được ăn trong thực phẩm truyền thống của Nhật Bản được coi là có nguồn gốc từ Đông Bắc Á và ở thời kỳ Yayoi gạo được sử dụng phổ biến tại Nhật. Nguồn gốc cụ thể của gạo vẫn chưa được biết, tuy nhiên bản ghi đầu tiên về ngày trồng lúa đến từ Trung Quốc vào khoảng năm 2800 trước công nguyên. Do đó, khả năng cao là gạo đã đến Nhật Bản thông qua Trung Quốc.

Trong khoảng thế kỷ 15 -16, các thương nhân Nhật bản tìm thấy món cá sống lên men trong gạo được gọi là Nare-zushi. Trong đó, từ zushi có nghĩa là cá lên men. Nó có nguồn gốc từ một vùng đâu đó trên sông Mekong trước khi lan sang Trung Quốc và sau đó là Nhật Bản.

Tuy nhiên, tại Trung Quốc người ta chỉ ăn phần cá lên men và phần gạo bị loại bỏ. Ở Nhật bản, cách ăn này là một sự lãng phí, trong khi nước Nhật lúc đó thường xuyên đối mặt với thiên tai và mất mùa. Do đó, người Nhật quyết định không bỏ đi bất kỳ phần nào của món Nare-zushi và biến tấu nó thành một món mới. Qua thời gian món này được người Nhật phát triển lên một tầm cao và nổi danh trên toàn thế giới, đó là sự khởi nguồn của món Sushi.

Đậu phụ và đồ ngọt Nhật Bản cũng được biết là chịu ảnh hưởng của Trung Quốc. Trong thời kỳ Nara, trà cũng được giới thiệu đến Nhật bản. Nói cách khác trong quá trình di cư chủ yếu từ Trung Quốc và Hàn Quốc đã giúp phát triển nền ẩm thực Nhật Bản trở nên phong phú hơn.

Một yếu tố khác để xem xét đóng góp vào nét đẹp của ẩm thực Nhật Bản là tôn giáo. Nhật Bản đã duy trì và thực hành Phật giáo và Thần đạo, nơi cả hai tôn giáo đều chia sẻ các ý tưởng về chủ nghĩa tự nhiên, sự tinh khiết và các món ăn công phu. Thực hành lý tưởng này, Nhật Bản đã tạo ra nhiều món ăn dựa trên độ tươi, sự cân bằng và lành mạnh.

Ảnh hưởng từ ẩm thực Châu Âu

Ngoài ra, văn hóa Nhật Bản được biết là mượn thực phẩm từ các quốc gia phương Tây và biến nó thành của riêng họ mang phong cách mới. Ví dụ “Tempura –天ぷら” được giới thiệu vào cuối thế kỷ 16 và đến từ Bồ Đào Nha. Korokke có nguồn gốc từ món croquettes của Pháp. “Yakiniku -焼肉” được gọi là món “thịt nướng” kiểu Nhật- món nướng này có nguồn gốc từ phương Tây.